9.1 C1 Derece Ana GPS Ağı (AGA)
Madde 11 − TUTGA ile sıklaştırma alanında bulunan noktalar arasındaki bağlantıyı
sağlayan C1 dereceli Ana GPS Ağı (AGA) noktaları, 15-20 km uzunluğundaki bağımsız bazlardan elde edilen en fazla dört kenarlı geometrik şekillerden oluşturulur. Baz uzunluğunun 20 km'yi geçmesi durumunda ilgili idarenin görüşü alınır. AGA noktaları;
a) I., II. ve dengelenmiş III. derece Ülke Yatay Kontrol (Nirengi) Ağı noktalarından,
b) BÖHYY'ye göre oluşturulmuş III. derece nirengi ağı noktalarından,
c) Yerel ağların (Ülke sistemine bağlı olmayan) yüksek dereceli noktalarından,
d) Sıklaştırma alanına 20 km'den yakın, her durumda en az iki TUTGA noktası ile
önceden tesis edilmiş C1 dereceli noktalardan olmak üzere toplam en az üç nokta,
e) Yeni tesis edilecek noktalardan seçilir.
9.1.1 AGA Nokta Yeri Seçimi
Madde 12 − AGA nokta yeri seçiminde aşağıdaki esaslar dikkate alınır.
a) Çevrede uydu sinyallerini yansıtacak yüzeyler (duvar, su yüzeyi, çatı ve benzeri
yapılar) bulunmamalıdır.
b) Anten yüksekliğinden geçen ufkun 15o üzerinde ağaç, bina ve benzeri engeller
bulunmamalıdır.
c) Yakınlarda GPS sinyallerini etkileyecek yüksek gerilim hatları, radyo, televizyon,
GSM veya radar iletişim antenleri ve benzeri tesisler bulunmamalıdır.
d) Özellikle araç ile kolay ulaşılabilir olmalıdır.
e) Sağlam zeminde uzun süre güvenilir olarak kalabilecek kamu arazileri, parklar,
yeşil alanlar gibi günün her saati girilip çıkılabilecek yerlerde olmasına dikkat edilmelidir.
Yer seçim kanavası düzenlenir ve bu kanavada C1 dereceli noktalar gösterilir. Tesis
işlemi, yer seçim kanavasının ilgili idarece onayından sonra başlatılır.
9.1.2 AGA Nokta Tesisi
Madde 13 − AGA nokta tesisinde;
a) Eski (mevcut) noktaların zemin tesisleri aynen korunur.
b) Yeni AGA noktaları Ek- 4'teki gibi tesis edilir.
9.1.3 AGA Noktalarının GPS Tekniğiyle Ölçülmesi
Madde 14 − AGA ölçmelerinde;
a) Çift frekanslı, aynı anda en az altı uydudan kayıt yapabilen, jeodezik GPS alıcıları
kullanılır.
b) Oturumlar hâlinde gerçekleştirilecek statik ölçmelerde;
Uydu sayısı: En az dört adet,
Kayıt süresi: En az iki saat,
Kayıt aralığı: 15 saniye veya daha az,
Uydu yüksekliği: En az 15o ,
alınır.
c) Oturumlar komşu istasyonlar arasında plânlanır ve bu oturumlar arasında en az bir
baz veya iki komşu nokta ortak alınır.
d) Her oturumda, GPS ölçüsü yapılan noktalarda Ek-5'teki ölçme ve kayıt karnesi
düzenlenir.
e) Anten yüksekliği ölçüye başlamadan önce ve sonra olmak üzere iki kez mm
inceliğinde ölçülür.
f) ITRF96 koordinatları bilinmeyen ve pilye tesisi olmayan anten yüksekliği en az 10 cm farklı olacak biçimde iki oturum yapılır.
9.2 C2 Derece Sıklaştırma GPS Ağı (SGA)
Madde 16 − SGA, sıklaştırma alanı içindeki;
a) I., II. ve dengelenmiş III. derece ülke nirengi ağı noktaları,
b) BÖHYY'ye göre oluşturulmuş III. derece yüzey ağı noktaları,
c) Yerel yatay kontrol ağlarının yüksek dereceli noktaları,
d) Yeni tesis edilecek noktalar,
ile oluşturulur.
9.2.1 SGA nokta yeri seçimi
Madde 17 − SGA nokta yeri seçiminde; bu Yönetmeliğin 12'nci maddesindeki esaslara ek olarak, eğer C3 dereceden nokta sıklaştırması aynı proje kapsamında yapılmayacak ise her nokta aynı veya üst dereceden bir başka ağ noktasını görmelidir. Seçilen C2 dereceli noktalar bu Yönetmeliğin 12'nci maddesinde belirtilen yer seçim kanavasında gösterilir.
9.2.2 SGA nokta tesisi
Madde 18 − SGA noktalarının tesisinde;
a) Eski noktaların zemin tesisleri aynen korunur.
b) Yeni SGA noktaları Ek-4'teki gibi tesis edilir.
9.2.3 SGA noktalarının GPS tekniğiyle ölçülmesi
Madde 19 − SGA ölçmelerinde;
a) Tek veya çift frekanslı, aynı anda en az altı uydudan kayıt yapabilen jeodezik GPS
alıcıları kullanılır.
b) Statik ölçme yöntemi uygulanır.
Uydu sayısı: En az dört adet,
Kayıt aralığı: 15 saniye veya daha az,
Uydu yüksekliği: En az 15o,
Kayıt süresi: Pilyeler arası bazlarda tek oturumda 45 dakika (tek frekanslı alıcılar için 60 dakika), ITRF96 koordinatları bilinmeyen ve pilye tesisi olmayan noktalarda anten yükseklikleri en az 10 cm farklı 30 dakikalık (tek frekanslı alıcılar için 45 dakika) iki oturum, şeklinde düzenlenir.
c) Her sıklaştırma ağı noktası, TUTGA veya AGA noktalarından 15 km'yi geçmeyen
en az iki bağımsız baz ile belirlenir.
d) Her noktada, Ek-5'te verilen ölçme ve kayıt karnesi düzenlenir.
9.3 C3 Derece Ağlar ve Noktalar (ASN)
Madde 22 − ASN noktalarının oluşturulmasında aşağıdaki esaslara uyulur.
a) C3 derece alım için sıklaştırma noktaları, alım için sıklaştırma alanında, en az bir C1, C2, C3 derece noktayı görecek, poligon dizilerine çıkış verecek ve en büyük kenar uzunluğu 3 km olacak biçimde, bu Yönetmeliğin 16'ncı maddesindeki hususlar dikkate alınarak seçilir. Seçimi yapılan C3 derece noktalar bu Yönetmeliğin 12'nci maddesinde belirtilen yer seçim kanavasına işaretlenir.
b) Alım için sıklaştırma noktaları Ek-4'teki gibi tesis edilir.
c) ASN noktalarının ölçülmesinde çift veya tek frekanslı en az 6 uydudan eş zamanlı kayıt yapabilen jeodezik GPS alıcıları kullanılır.
d) ASN ölçmeleri statik veya hızlı statik yöntemle gerçekleştirilir ve aşağıdaki parametreler esas alınır.
Uydu sayısı: En az dört adet,
Kayıt aralığı: 15 saniye veya daha az,
Uydu yüksekliği: En az 10o ,
Kayıt Süresi: 5 km'ye kadar bazlarda 20 dakika (tek frekanslı alıcılar için 30 dakika),
5 km'den büyük bazlarda her bir km için 3 dakika (tek frekanslı alıcılar için 5 dakika) ilâve süreler ile en fazla 10 km'ye kadar bazların ölçümü, şeklinde belirlenir.
e) ASN, TUTGA, AGA ve SGA noktalarından en az iki bağımsız baz ile belirlenir.
f) Her oturumda, GPS ölçüsü yapılan noktalarda Ek-5'teki ölçme ve kayıt karnesi düzenlenir.
g) ASN koordinatları, bağlantı noktalarının başlangıç epoğundaki koordinatları değişmez alınarak hesaplanır.
h) İki bazdan ayrı ayrı hesaplanan koordinatlar arasındaki farklar 5 cm'yi geçemez. Aksi hâlde ölçmeler tekrarlanır.
ı) C3 derece noktalar, C2 derece noktalar ile birlikte değerlendirilebilir. Bu durumda
bu Yönetmeliğin 20'nci maddesinin (b) bendi geçerlidir. C3 derece noktanın hızları TUTGA nokta hızlarına dayalı olarak enterpolasyonla bulunur. C1, C2 ve C3 dereceli noktalar ilgili idarenin onayı alınarak birlikte değerlendirilebilir.
9.4 Poligon İşleri
Madde 25 − Detay noktalarının yersel yöntemlerle ölçülmesi için C1, C2, C3 derece
noktalara dayalı poligon dizileri oluşturulur.
a) Poligon dizilerinin seçimi, ölçülmesi ve değerlendirilmesi, ana, ara ve yardımcı poligon geçkileri olarak plânlanabileceği gibi, poligon ağları biçiminde de plânlanabilir. Toplam ana geçki uzunluğu en çok 1600 m, ara geçki uzunluğu en çok 1000 m ve yardımcı geçki uzunluğu en çok 600 m alınır. Yerleşik olmayan alanlarda zorunlu durumlarda geçki uzunlukları ilgili idarenin görüşü alınarak bu değerlerin en çok 1.5 katı olabilir. En büyük kenar uzunluğu 500 m'yi geçmemelidir. Seçilen noktalar ve plânlanan dizi veya ağlar için bir seçim kanavası düzenlenir.
b) Seçim kanavasının ilgili idarece onayından sonra, poligon noktaları Ek-4'teki gibi tesis edilir ve Ek-6'daki biçimde röperlenir.
9.4.1 GPS Tekniğiyle Poligon Ölçmeleri
Madde 26 − Poligon noktalarının koordinatları C1, C2, C3 derece noktalara dayalı olarak statik, hızlı statik, kinematik veya gerçek zamanlı (real time) kinematik yöntemlerden biriyle belirlenebilir.
a) Statik ve hızlı statik gözlemlerde;
Uydu sayısı: En az beş adet,
Uydu yükseklik açısı: En az 10o,
Veri toplama aralığı: 10 saniye veya daha az,
Baz uzunluğu: En fazla 5 km,
Gözlem Süresi: En az 7 dakika, alınır.
Gözlemler, en az iki referans noktasına dayalı yapılır. Hesaplanan nokta konum doğruluğu yatayda ve düşeyde ±8 cm'yi geçemez.
b) Ölçme sonrası veya ölçme anında olmak üzere poligon noktalarının konumları kinematik yöntemlerle belirlenebilir. Her poligon noktasında, aşağıdaki koşulları sağlayacak şekilde ve farklı zamanlarda en az iki kez GPS gözlemi (iki oturum) yapılır. İki oturumdan elde edilen izdüşüm koordinatları ve elipsoit yükseklikleri arasındaki farklar 7 cm'den fazla olamaz.
Uydu sayısı: En az beş adet,
Uydu yükseklik açısı: Minimum 10o,
Veri toplama aralığı: 5 saniye veya daha az,
Referans noktasına uzaklık : En fazla 5 km,
Gözlem süresi: Her noktada en az 5 epok,
Oturumlar arası zaman: En az bir saat,
alınır.
