0 Nivo Alet Raporu

Tweet

Nivoların Yatay Gözlem Çizgisinin Yataylığının Kontrolü

Alet ayarlanarak düşey eksen tam düşey duruma getirildikten sonra yatay gözlem çizgisinin bir ucu, arazide net ve keskin görünen bir noktaya yöneltildi. Sonra dürbün yatay yönde yavaş yavaş döndürülerek yatay gözlem çizgisi üzerindeki noktanın, çizginin öteki ucuna kayması sağlandı. Yatay gözlem çizgilerinde hiçbir kayma olmadığı görüldü. Bu yüzden mira okumaları gözlem çizgilerinin kesiştiği yerden değil de uçlarından da okuma yapılırsa bile önemsenecek bir hata oluşmayacaktır.

Küresel düzeç ekseni, düşey eksene paralel olmalıdır ( KK: Küresel düzeç ekseni // VV: Düşey (asal) eksen ).

Küresel düzeç, üçayak vidası ile ortalandı daha sonra nivo yaklaşık 200^g döndürüldü kabarcığın tekrar yaklaşık ortada olduğu görüldü. Buradan küresel düzeç ekseninin düşey eksene paralel olduğu anlaşıldı.

Nivolar da temel koşul, gözlem ekseninin yatay olmasıdır (NN: Gözlem(nişan, optik) ekseni [DİKTİR] KK: Küresel düzeç ekseni).

Bu koşul, otomatik (kompensatörlü) nivolarda; gözlem ekseni, kompensatörün çalışma alanı içinde yatay olmalıdır. Bu koşulun kontrolü ve sağlanması 3 şekilde yapılabilir. Burada bu yöntemlerden biri olan “Kukkamäki Yöntemi” kullanıldı. Nivoyu ilk önce A ve C noktalarına eşit uzaklıkta olacak şekilde B noktasına kurduk. Aletin hatalı olması durumunda yatayla β kadar bir açı meydana gelir. A noktasına baktığımızda hatasız aletle a₁ değerini okumamız gerekirken hatadan dolayı (g₁ = a₁ + x), C noktasına baktığımızda da (i₁ = b₁ + x) okumaları yaptık. Δ_h=g₁-a₁à Δ_h=(a₁+x)-(b₁+x)=a₁-b₁ olduğu için aralıklar eşit olduğunda hatasız nivelman yapmış oluruz.

Fakat Boyuna ve enine kesit çalışmalarında orta okumalar yapıldığından mira mesafelerini eşit tutmak olanaklı olmadığından aletteki böyle bir hatanın önemi yoktur şayet hata büyük ise alet düzeltildikten sonra okuma yapılmalıdır.

B noktasına aleti kurup iki nokta arasındaki yükseklik farkını bulduktan sonra nivoyu D noktasına kurarak yandan gözleme yaptık A noktasında aletin hatalı olması durumunda aynı açı kadar bir hata meydana gelir bu durumda A noktasına baktığımızda hatasız aletle a₂ okumamız gerekirken hatadan dolayı (g₂ = a₂ + 3x), C noktasına baktığımızda da (i₂ = b₂ + x)  okumaları yaptık. Böylece;

Δ_h=g₂-a₂à Δ_h=(a₂+3x)-(b₂+x)=(a₂-b₂)+2x

olduğundan kadar hatalı okumuş oluruz.

X₁ = 1/2 mm       x₂ = 1 mm            40m’de 1.5 mm

buradan anlaşıldığı gibi alet sağlam güzel bir şekilde kullanılabilir.

Bu nivo ile hatanın içinde olmak için 1 km’de |[Geri mira] – [ileri mira]| ≤ 100 m olmalı böyle bir alet ile okuma yapılmasının hiçbir sakıncası yoktur.

Mira eksen Koşulu

Miralar tam olarak düzeçlendikten sonra düşeyliği çekül ile kontrol edildi ve düşeyliğinde hiçbir kayma olmadığı görüldü.