Yeryüzünün tamamının veya büyük bir kısmının ölçülmesi, yeryuvarının biçiminin ve büyüklüğünün saptanması işlemine Jeodezi denir. Yunanca kökünden gelen bu kelime (Jeo=yer, dezi=bölme) yerin bölünmesi anlamına gelmektedir. ARİSTO zamanında yeryuvarının ölçümü için Geometri kelimesi kullanılmaktaydı. Alman bilim adamı F.R.HELMERT 1880'de Jeodeziyi "Yeryüzünün ölçümü ve projeksiyonu" olarak tanımlamıştır. Aynı yıllarda yaşayan H.BRUNS bu tanıma yerin gravite alanının da ölçülmesini ekleyerek Fiziksel Jeodezinin de Jeodezinin ayrılmaz bir bütünü olduğunu vurgulamıştır. Bütün bunları içeren bir tanıma da son yıllarda S.HEITZ "Jeodezi, yeryuvarına ilişkin gözlemlerin elde edilmesi ve bunların fiziksel modele dönüştürülmesidir" şeklinde tanımlamıştır.
IAG (Uluslararası Jeodezi Birliği) 1979 toplantısında jeodezi için "Jeodezi, üç boyutlu ve zaman değişkenli uzayda çekim alanı da kapsamda olmak koşulu ile, yerin ve diğer gök cisimlerinin temsil edilmesi ve ölçülmesi ile ilgilenen bir bilimdir" demiştir. Şu halde jeodezinin kapsamına ay ve diğer gezegenler de girmektedir. Sonuç olarak; yeryuvarının tamamının, kıtalarının, bir ülkenin veya büyük bir kısmının ölçümü işi Jeodezi veya daha doğrusu Yüksek Jeodezi konularına girmektedir.
Kaynak: Ölçme Bilgisi, Cilt I, İstanbul, 2003.
Yorum Gönder
Yorumlama biçimi: Anonim seçerek yorumlarınızı yapabilirsiniz.