0 Geometrik Nivelman Ölçülerine Getirilen Düzeltmeler

Tweet

Geometrik nivelmanla elde edilen yükseklik farklarına, gidiş ve dönüş ölçmelerinin farklı atmosferik şartlarda yapılması durumunda atmosferik düzeltme (ısı düzeltmesi) getirilmelidir. Atmosferik düzeltme değerleri,

C_t = (t_m −t_s )∆hxC_e

bağıntısından hesaplanır. Burada, 

Ct	: Mira ısı düzeltmesi
tm	: İnvar şeridinin ölçülen ortalama ısısı (arazide ölçülen)
ts	: İnvar şeridinin ayar ısısı (standardizasyon)
∆h	: Nivelman noktaları arasında ölçülen yükseklik farkı
Ce	: Miranın her ısı derecesindeki değişimin ortalama ısı genleşme katsayısı (invar uzama katsayısı, m/0C) dir.

Geometrik nivelmanla bulunan yükseklik farklarına nivelman boyunun her iki ucu arasındaki yerçekimi ivmesi değişimlerinden dolayı;

 δ_o =∆h – h (d ϕ^ıı ) . ( 0.0053 Sin 2 ϕ) . Sin1 ^ıı

bağıntısından düzeltme değerleri  hesaplanır. Burada,

δ_o : Normal ortometrik yükseklik farkı 

∆h : Nivelman ile elde edilmiş yükseklik farkı

h : Deniz yüzeyinden olan ortalama yükseklik (h=h_A +h_B)/2)

∂ϕ ^ıı : Saniye cinsinden enlem farkı (dϕ^ıı = ϕ_B - ϕ_A)

ϕ  : Ortalama enlem (ϕ= (ϕ_A+ ϕ_B)/2) dir.

Kaynak: Taktak F., Güllü M., Afyonkarahisar'da GPS gözlemleri ve nivalman ölçüleri yardımıyla yerel jeoid profilinin çıkarılması, Afyon Kocatepe Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi, 2006, 7, 166-181.