0 Jeodezide Yükseklik Sistemleri

Tweet

Jeodezi de yükseklik sistemleri genel olarak teorik (bilimsel) ve pratik yükseklikler olarak tanımlanmaktadır. Jeoid, teorik bir kavram olup, yeryüzü noktalarına göre konumu bilinmediğinden değişik varsayımların kabulü ile bilimsel yükseklikler tanımlanmıştır. Bu yükseklikler jeopotansiyel, dinamik, normal, ortometrik ve elipsoidal yüksekliklerdir.

•              Jeopotansiyel yükseklik,  yeryüzündeki bir noktadan geçen nivo yüzeyinin W_p potansiyeli ile jeoidin W₀ potansiyeli arasındaki kilogal * metre biriminde verilen potansiyel farktır.

•              Dinamik yükseklik, jeoid ile nivo yüzeyleri arasındaki jeopotansiyel farkın, gravite ivmesine bölünmesi ile elde edilen yüksekliktir.

•       Normal yükseklik, yeryuvarının gerçek gravite potansiyelinin, normal gravite potansiyeline eşit olduğu (W=U), yerin gerçek gravitesinin, normal graviteye eşit (g=γ) ve dolayısıyla bozucu potansiyelinin olmadığı (T=0) varsayımlarına göre hesaplanmış yüksekliktir.

•              Ortometrik yükseklik, fiziksel yeryüzündeki bir noktanın ortometrik yüksekliği, noktadan geçen çekül eğrisi boyunca jeoide olan normalin uzunluğudur (Bkz. Şekil).

•              Elipsoidal yükseklik, Elipsoidal yükseklik, jeoid yüzeyinden olan ortometrik yükseklikten jeoid yükseklikliği kadar farklıdır (Bkz. Şekil). 

Elipsoidal (h) ve ortometrik (H) yükseklik 

Kaynak: Taktak F., Güllü M., Afyonkarahisar'da GPS gözlemleri ve nivalman ölçüleri yardımıyla yerel jeoid profilinin çıkarılması, Afyon Kocatepe Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi, 2006, 7, 166-181.