HARİTA ONLINE

28 Ağustos 2014 Perşembe

26 Ağustos 2014 Salı

Yeryüzünün tamamının veya büyük bir kısmının ölçülmesi, yeryuvarının biçiminin ve büyüklüğünün saptanması işlemine Jeodezi denir. Yunanca kökünden gelen bu kelime (Jeo=yer, dezi=bölme) yerin bölünmesi anlamına gelmektedir. ARİSTO zamanında yeryuvarının ölçümü için Geometri kelimesi kullanılmaktaydı. Alman bilim adamı F.R.HELMERT 1880'de Jeodeziyi "Yeryüzünün ölçümü ve projeksiyonu" olarak tanımlamıştır. Aynı yıllarda yaşayan H.BRUNS bu tanıma yerin gravite alanının da ölçülmesini ekleyerek Fiziksel Jeodezinin de Jeodezinin ayrılmaz bir bütünü olduğunu vurgulamıştır. Bütün bunları içeren bir tanıma da son yıllarda S.HEITZ "Jeodezi, yeryuvarına ilişkin gözlemlerin elde edilmesi ve bunların fiziksel modele dönüştürülmesidir" şeklinde tanımlamıştır.

IAG (Uluslararası Jeodezi Birliği) 1979 toplantısında jeodezi için "Jeodezi, üç boyutlu ve zaman değişkenli uzayda çekim alanı da kapsamda olmak koşulu ile, yerin ve diğer gök cisimlerinin temsil edilmesi ve ölçülmesi ile ilgilenen bir bilimdir" demiştir. Şu halde jeodezinin kapsamına ay ve diğer gezegenler de girmektedir. Sonuç olarak; yeryuvarının tamamının, kıtalarının, bir ülkenin veya büyük bir kısmının ölçümü işi Jeodezi veya daha doğrusu Yüksek Jeodezi konularına girmektedir.

Kaynak: Ölçme Bilgisi, Cilt I, İstanbul, 2003.

0 Haritacılık ve Haritacı

Haritacılık, insanlığın en eski uğraş alanlarından biri olarak geçmişte var olmuş ve gelecekte de popülaritesi artarak var olmaya devam edecek olan bir bilim dalıdır. İlk haritacılık faaliyetleri olarak; Mezopotamya uygarlıklarında insanların yaşadıkları yerlerin krokisini çizdiği kil tabletler ve eski Mısır'da Nil nehrinin her yıl taşması sonucunda su altında kalan parsel sınırlarının kaybolması nedeniyle kadastro ve aplikasyon ağırlıklı geometrik çalışmalar gösterilebilir. Ayrıca eski Yunanistan'da Heron ve diğerlerinin yeryuvarının büyüklüğünün ölçülmesi gibi jeodezik temelli çalışmalar yaptığı da bilinmektedir.

Günümüze bakıldığında haritacılığın mesleki etkinlikleri için FIG (Uluslararası Haritacılar Birliği) "Haritacı, yapılı ya da yapısız olan, hem yer üstünde hem de yer altında bulunan taşınmazlara ilişkin tüzel ve özel mülkiyeti dökümleyen, sınırlarını belirleyen, ölçen ve değerlendiren, bu çalışmalarda toprak iyeliğinin yasal kayıtlanması önlemleriyle onunla bağlantılı hakları gözeten bir meslek ilgisidir. O, bunlardan başka kırsal ve kentsel toprakların kullanılmasını araştırır, planlar ve yönetir. Haritacı sözü edilen konuları ilgilendiren teknik, tüzel, ekonomik, tarımsal ve sosyal bilgileri edinir" biçiminde tanımlamıştır.

Kaynak: Ölçme Bilgisi, Cilt I, İstanbul, 2003.