0 Kübaj Hesabı Nedir?

Tweet

Kübaj; sıkışma, kabarma, depo işlemleri göz önünde tutularak yapılan toprak hesabıdır. Diğer bir anlam olarak, bir malzemenin hacmini hesaplama işlemidir.

Kübaj hesabı şu şekilde yapılır;

Hafriyat işlemlerinde araziden ne kadar malzeme alınacağı yada dolgu işleminde ne kadar malzeme gerekeceği maliyet hesabı açısından büyük önem taşır. Arazinin plankote haritası yapılarak ilk ve son durum arasındaki ne kadar hacim olduğu ve dolayısıyla malzeme ve maliyet hesapları yapılır.

0 Yola Terk Nedir?

Tweet

Yola terk işlemi, imar planının uygulanışı sırasında, imar parselinin oluşturulabilmesi için taşınmaz mal maliklerince bedelli yada bedelsiz olarak taşınmazın tamamının veya bir kısmının imar planına uygun olarak kamu yararına (yol, yeşil alan, park) terk edilmesidir.

Yani; belediye bir yol çalışması yapacak ve yolu genişletecek ise ve sizin araziniz/arsanız bu yol üzerinde ise bir kısmını yada tamamını belediye hiçbir bedel ödemeksizin elinizden alabilir.

Yola terk için gerekli belgeler; teknik belge, plan örneği ve aplikasyon krokisidir. Teknik çalışma kısmında, yer kontrol noktaları, hesap ve pafta açılması, yüz ölçümü hesapları, plansız alanlarda ayırma, yola cephe koşulu ve encümen-il idare kararı gereklidir.

İmar Yasası'nın ilgili maddelerine göre çalışmalar, yer kontrol noktalarına dayalı olarak yapılır.

Kontrol sırasında tespit edilen hatalar ve noksanlıklarla ilgili formlarda belirtilmek suretiyle ilgili kurum yada serbest mühendise bildirilir. Büro ve arazideki hata ve noksanlıklar giderildikten sonra kontrol işlemleri tamamlanarak "kontrol raporu" düzenlenir. Bu rapor ilgili mühendis tarafından imzalanır. Daha sonra tescil işlemi yapılır. Değişiklik parsellerin fen klasörü ve paftasına işlenir.

2 Harita Mühendisliği Büro Staj Defteri/Dosyasi Örneği

Tweet

Harita Mühendisliği büro stajı, staj dosyası/defteri örneğidir. 

Sadece örnek olması amacıyla paylaşılmıştır. 

Hiçbir değişiklik yapılmadan kullanımlarda doğabilecek maddi veya manevi zararlardan sitemiz sorumlu değildir.

6 NETCAD Dosyalarını Autocad Dosyasına Çevirme

Tweet

NETCAD ile AUTOCAD ortak formatı ".dxf" tir. NETCAD'de oluşturduğunuz çizim dosyalarını farklı kaydet den ".dxf" uzantılı olarak kaydedip AUTOCAD de açabilirsiniz. Ancak NETCAD de 3 boyutlu olan dosyalar AUTOCAD de 2 boyutta görünmeyebilir. Yani ekranda ya hiç görüntü olmaz yada farklı bir kesit olabilir. Görebilmek için view menüsünden farklı açılardan (top, front v.b komutlarıyla) bakabilirsiniz.

Bir diğer sorun ise NETCAD de yapılan blokların dxf formatına çevrildiginde problem yaratabilme ihtimalidir. Böyle bir durumda AUTOCAD hata mesajı verip dosyayı açmayabiliyor. Çözüm ise .dxf'e çevirmeden önce tüm blokları patlatmak.

0 Genel Ölçme İşleri ve Kullanılan Yükseklik Ölçme Teknikler

Tweet

Uygulama alanları	Modern yükseklik teknikleri
Nivelman ağı ölçmelerinde	•	Lazerli nivolar ile prezisyonlu ve normal geometrik nivelman
	•	EDM­trigonometrik nivelman
	•	GPS nivelman
Bina içi ve dışı inşaat işlerindeki yükseklik belirlemeleri ve aplikasyonunda	•	Dönerli lazerli nivolar
Tarım amaçlı arazi tesviye işlerinde	•	Dönerli lazerli nivolar
	•	Lazerli nivolar ile geometrik nivelman
Topografik alım işlerinde	•	Dönerli lazerli nivolar
	•	EDM­takeometrik alım
	•	Tek kişilik total station(robot)
	•	Real­time kinematik GPS
Plankote nivelmanı (yatay açı bölüm daireli nivolar ile)	•	EDM­takeometreler (kayıt üniteli)
	•	Tek kişilik total station(robot)
Kesit nivelmanı	•	EDM­takeometreler (kayıt üniteli) Sayısal modellerinden elde edilen kesitler	arazi
	•	Fotogrametrik
Düşey aplikasyon	•	Lazerli nivolar ile prezisyonlu ve normal geometrik nivelman
	•	EDM­trigonometrik nivelman
Deformasyon ölçmeleri	•	Lazerli nivolar ile prezisyonlu ve normal geometrik nivelman
	•	EDM­trigonometrik nivelman
	•	GPS nivelman

*Geleneksel ölçme işleri ve onların yerini alan modern teknikler ve uygulama alanları

0 Lazer Nivolar ile Nivelman

Tweet

Lazer nivolar ve özellikle dönen lazer nivolar inşaat ve ziraat işlerinde kullanılan önemli ölçme araçlarından birisi olmuştur. Günümüzde, dönerli lazerli nivolar inşaat ve yapım işlerinde klasik nivoların yerini almıştır. Lazer nivolar normal nivolara göre daha pahalı olmasına rağmen oldukça verimlidir. Lazer nivolar sehpa üzerine monte edildikten sonra yatay düzlemi gösteren kızılötesi ışın düşey eksen etrafında 100­-900/dakika (rpm) hızla dönmektedir. Kızılötesi ışık herhangi bir yüzeye vurduğunda kırmızı nokta olarak gözümüze yansımaktadır. Lazer nivolar için lazer ışığını tutan özel detektör kullanılmak zorundadır. 

Detektör, yatay lazer düzlemi ile merkezleninceye kadar taşıyıcı çubuk yada mira üzerinde aşağı yukarı doğru hareket eder. Çoğu detektörler kullanıcıya yardımcı olmak ve daha iyi doğrulukların elde edilebilmesi için kullanıcıyı sesli ve görsel olarak aşağı ­yukarı doğru yönlendirir. Bazı detektörler farklı doğrulukta çalışma imkanı sunabilmektedirler. Genel olarak iyi düzeçlenmiş dönen lazer nivolar için doğruluk 50 m’de ±2mm, 100 m’de ±4mm olarak verilmektedir (Rüeger, 1998). 

Lazer nivoların menzili lazerlerin çıkış gücüne, atmosferik şartlara ve lazer detektörün algılama inceliğine bağlıdır. Lazer nivoların menzili 0-­900m arası değişebilmektedir. Tüm sistemler akşamları daha uzun menzile sahiptir. Lazer nivolarla özellikle uzun mesafeli çalışmalarda dikkat edilmesi gereken en önemli husus yer eğriliği ve özellikle refraksiyon etkisidir. Çünkü bu konu çoğu zaman dikkate alınmamaktadır. 

Bina içi uygulamalarda, uzaklıklar 50m den daha kısa olması durumunda yer eğriliği ve refraksiyon etkisi ihmal edilebilir. Ancak, uzun gözleme uzaklıklarında önemli büyüklüklere ulaşabilmektedir. Örneğin, 400 m’lik uzaklıklarda yer eğriliği düzeltmesi 12.6mm iken, refraksiyon düzeltmesi ise 37.7mm olmaktadır. 

Refraksiyonun etkisinin minimuma indirilebilmesi için, lazer nivosu yerden mümkün olduğunca yüksek kurulmalı ve ölçüler refraksiyon katsayısının sıfır olduğu gökyüzünün tamamen bulutlu ve rüzgârlı günlerde ya da güneşin doğuş ve batış saatlerinde yapılmalıdır (Rüeger 1998). 

Lazer nivolar, bina inşaat işlerinde inşaat alanının tesviyesi, temel kazıları, beton dökümü, peyzaj işleri, havuz çit, avlu duvarı vb. bina içi ve bina dışı uygulamalarında kullanılabilmektedir. Bina inşaat işleri dışında karayolu projelerinde, baraj inşaatlarında, tarım arazilerinin tesviyelenmesi çalışmalarında, lazer nivolar ekskavatör, grayder, scrayper gibi iş makinelerinin yönlendirilmesinde de kullanılmaktadır. Detektör kazı araçlarının bıçakları üzerine monte edilmekte ve sonuçlar araç kabininden görülebilmektedir. Bu araçların diğer bir kullanım alanı ise alt yapı, raylı sistem, sulama ve kurutma çalışmalarıdır. Kısacası optik seviyeleme yapılan her türlü projelerde lazer nivolar kullanılmaktadır.

Kaynak: Ceylan A., Modern Yükseklik Belirleme Teknikleri: Geometrik Nivelman Tarih mi Oluyor?

0 Sayısal (Dijital) Nivolar ile Geometrik Nivelman

Tweet

Günümüzde kullanılan sayısal nivolarla ilgili ciddi çalışmalar 1980'li yılların başlarında Wild (Leica) firması ve Dresden Teknik Üniversitesi ile Carl Zeiss Jena (Almanya) firmasının iş birliği başlamıştır. 1980'li yıllarda mikroişlemci teknolojisinde meydana gelen gelişmeler, CCD sensörlerinin gelişimini etkileyerek etkin görüntü işleme (image processing) tekniğinde yeni gelişmeler yaşanmasına neden olmuştur. Bu gelişme, sayısal nivo mira okumasının elektronik görüntü işleme tekniği ile yapılmasını sağlamıştır (Gürdal 2004). Bu konuda yapılan araştırmalar sonucunda dünyanın ilk sayısal nivosu 1990 yılında WILD (Leica) firması tarafından " WILD NA2000" adı ile üretilmiştir. Bu nivo ile mira okuması ve veri kaydı otomatik hale gelmiştir. Bu aletin talep görmesi ile de bu konudaki araştırmalar artmıştır. 1991'in sonlarında WILD NA3000 üretilmiştir. Daha sonra NA2002, DİNİ 10 ve DİNİ 20 nivoları geliştirilmiştir. İleriki yıllarda, TOPCON, TRIMBLE ve SOKKIA firmaları tarafından sayısal nivolar üretilerek kullanıcıların hizmetine sunulmuştur (Şekil).

Leica (Wild)             Topcon          Trimble (Zeiss) 

Şekil: Sayısal nivolar.

Sayısal nivolar kompansatörlü nivolarla birçok yönüyle benzerlik göstermesine rağmen mira okumaları yönüyle farklılıklar göstermektedir. Sayısal nivoların normal otomatik nivolardan farkı göz yerini alan sıralı elektronik algılayıcıların bulunmasıdır.

Sayısal nivolar nivelman verilerini işleyen ve depolayan programlar ve kontrol üniteleriyle desteklenmiştir. Sayısal nivo ile miraya duyarlı yöneltme, mira bölümlerinin okunması ve veri kaydı otomatikleşmiş olup, kullanım kolaylığı nedeniyle yüksek derecede üretim artışı sağlanmıştır. Sayısal nivolar ile ölçülen mira okumaları; dâhili ve/veya harici bir kayıt ortamına aktarılmakta, bu veriler nivo üzerindeki programlar vasıtasıyla ölçüyü müteakiben değerlendirilmekte veya ölçüler kişisel bilgisayarlara uygun aktarma programları ile aktarılarak bilgisayar programları ile değerlendirilmektedir.

Sayısal nivolar normal olarak barkodlu nivolar ile kullanılmakta olup gerektiğinde klasik miralar ile de kullanılabilmektedir. Dürbünün görüş alanındaki miranın görünen kısmının uzunluğu, nivonun miraya uzaklığının bir fonksiyonudur. Bu nedenle, bu görüntünün işleminin bir parçası olarak, sayısal nivoda mira ile nivo arasındaki uzaklık da hesaplanır. Sayısal nivolarla, ±0.5mm doğrulukla 100 metreye kadar yatay uzaklık okuması da yapılabilmektedir. Günümüzde, dijital nivolar, veri kaydı, kullanım kolaylığı ve yüksek derecede üretim hızı nedeniyle avantajları nedeniyle normal ve prezisyonlu geometrik nivelmana göre daha fazla tercih edilir duruma gelmiştir.

Sayısal nivolar, hâlen; ulusal düşey kontrol ağlarının kurulması, bakımı ve iyileştirilmesi ile deformasyon ölçmeleri, endüstriyel ölçmeler, topografik ölçmeler, kara ve demiryolu inşaatı ölçmeleri, tünel ve madencilik ölçmelerinde yaygın olarak kullanılmaktadır.

Kaynak: Ceylan A., Modern Yükseklik Belirleme Teknikleri: Geometrik Nivelman Tarih mi Oluyor?